Hạch Toán Là Gì? Các Thước Đo Và Phân Loại Hạch Toán Hiện Nay

“Hạch toán” là một thuật ngữ thường xuyên được sử dụng trong ngành kế toán. Vậy hạch toán là gì? Đây có lẽ là câu hỏi mà rất nhiều sinh viên mới ra trường hay các ứng cử viên kế toán quan tâm. Cùng tham khảo bài viết dưới đây để tìm hiểu được cách phân loại cũng như bản chất của hạch toán nhé!

Xem thêm: Các Nguyên Tắc Kế Toán Cơ Bản Mà Kế Toán Viên Cần Nắm Vững

Hạch toán là gì?

Hạch toán là gì?

Hạch toán là một quá trình điều tra gồm có bốn phương pháp chủ yếu là quan sát, tính toán, đo lường, ghi chép. Mục đích của công việc này là giám sát và quản lý các quá trình kinh tế ngày một chặt chẽ hơn.

Việc quản lý các hoạt động kinh tế là một nhu cầu tất yếu ở xã hội. Bởi vậy, nó đòi hỏi con người phải tiến hành công việc bằng cách kết hợp quan sát – Đo lường – Tính toán – Ghi chép, từ đó thu thập những thông tin chính xác phục vụ tốt cho việc quản lý hoạt động kinh tế. Có thể giải thích bốn quá trình này như sau:

– Quan sát: Tiến hành ghi nhận sự tồn tại của những đối tượng đang xem xét.

– Đo lường: Sử dụng đơn vị đo lường tổng hợp để lượng hóa đối tượng cần thu thập.

– Tính toán: Tiếp tục lượng hóa thành các chỉ tiêu tổng hợp thông qua các phép tính, phương pháp phân tích và tổng hợp.

– Ghi chép: Tiến hành ghi chép lại từng thời điểm cũng như địa điểm pháp sinh kinh tế một cách trật tự, căn cứ vào đó và đưa ra quyết định phù hợp.

Các loại thước đo trong hạch toán

Để công việc hạch toán được chính xác, chúng ta cần sự hỗ trợ của các thước đo để làm căn cứ. Sau đây, bạn hãy cùng với GMS Consulting tìm hiểu chi tiết về các loại thước đo trong hạch toán, cụ thể:

Thước đo hiện vật

• Phương thức đo lường: Đo lường các đối tượng bằng cách cân, đong, đo, đếm.
• Đơn vị: Tùy vào đối tượng sử dụng sẽ có những đơn vị đo lường riêng như trọng lượng (g, tấn), độ dài (m), diện tích (m2)…
• Đối tượng sử dụng: Được áp dụng cho các đối tượng có đặc điểm giống nhau về chất lượng.

Lưu ý: Hạn chế sử dụng phương pháp này đối với các đối tượng khác nhau về chất lượng.

Thước đo lao động

• Mục đích: Dùng để xác định thời gian hao phí lao động trong các hoạt động kinh doanh. Làm căn cứ để tính lương cho người lao động hay xác định giá trị lao động bằng cách xác định năng suất và giá trị hao mòn lao động.
• Đơn vị: Dùng để thể hiện là thời gian lao động như giờ công, ngày công…
• Kế toán tiền lương là vị trí công việc trong công ty thường áp dụng thước đo này.

Thước đo giá trị

Thước đo giá trị được áp dụng với đối tượng nào?

• Mục đích: Để tính toán các chỉ tiêu tổng hợp về tài sản khác nhau hay vật tư. Có thể được ứng dụng vào tính toán các chi phí trong quá trình sản xuất sản phẩm.
• So sánh các chỉ tiêu kinh tế với nhau, từ đó đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh cũng như hiệu quả sử dụng vốn.
• Đơn vị: Sử dụng đơn vị tiền tệ, phản ánh được đa dạng đối tượng kinh tế với tính thống nhất cao.

Tham khảo: Giới Thiệu Các Chứng Chỉ Kế Toán Cần Có Cho Kế Toán Viên Chuyên Nghiệp

Hạch toán được phân loại như thế nào?

Để đáp ứng cho việc nghiên cứu các đối tượng kết hợp với các phương pháp khác nhau, người ta thường chia hạch toán thành 3 loại. Chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết ngay dưới đây.

Phân loại hạch toán

Hạch toán nghiệp vụ

Hạch toán nghiệp vụ là quá trình quan sát, kiểm tra và phản ánh từng nghiệp vụ kinh tế với mục đích chỉ đạo thường xuyên và kịp thời đốc thúc thực hiện các nghiệp vụ này.

Đối tượng: Được áp dụng cho hầu hết các nghiệp vụ kinh tế như quá trình sản xuất, tiến độ của quá trình cung cấp nguyên vật liệu, tình hình biến động về tiêu thụ sản phẩm…

Các loại thước đo được sử dụng: Hạch toán nghiệp vụ không bị ảnh hưởng bởi các thước đo mà nó sẽ căn cứ vào tính chất của mỗi nghiệp vụ kinh tế để lựa chọn loại thước đo phù hợp nhất: hiện vật, giá trị hay lao động.

Ngoài ra, hạch toán nghiệp vụ chưa có hệ thống ghi chép bài bản chỉ thông qua phương tiện thu nhập, truyền tin đơn giản…

Hạch toán thống kê

Đây được xem là một môn về khoa học, nghiên cứu về mối quan hệ giữa “chất và lượng” của các hiện tượng kinh tế – xã hội. Với các đặc trưng về thời gian, số lượng lớn và địa điểm cụ thể. Từ đó, tìm hiểu được bản chất và tính quy luật của các hiện tượng kinh tế xã hội trong sự phát triển.

Đối tượng: Tình hình tăng năng suất lao động, thu nhập lao động…hay hiện tượng kinh tế xã hội số lượng lớn như dân số…

Phương pháp nghiên cứu: Sử dụng cả 3 loại thước đo, không chuyên sâu vào bất kì thước đo nào. Ngoài ra, kết hợp sử dụng một số phương pháp khác như: điều tra, thống kê, phương pháp chỉ số, số tương đối…

Hạch toán kế toán

Hạch toán kế toán thường được sử dụng thường xuyên và liên tục trong khi làm được, là nghiệp vụ phổ biến nhất trong các loại hạch toán. Đây được xem là môn khoa học thực hiện việc ghi chép, phản ánh các hoạt động tài chính kinh tế phát sinh.

Đối tượng: Sự luân chuyển tiền tệ, biến động tài sản, vốn, sự tuần hoàn nguồn vốn kinh doanh…

Phương pháp: Sử dụng kết hợp cả 3 thước đo, nhưng chủ yếu là thước đo giá trị. Ngoài ra, hạch toán kế toán còn sử dụng các phương pháp khoa học như lập chứng từ, đối ứng tài khoản, tính giá, tổng hợp – cân đối…

Xem thêm: Các Nguyên Tắc Kế Toán Cơ Bản Mà Kế Toán Viên Cần Nắm Vững

Trên đây là những hiểu biết về hạch toán mà GMS Consulting cung cấp đến bạn để giúp bạn giải đáp thắc mắc về hạch toán là gì. Chúng tôi còn giới thiệu thêm đến bạn những loại thước đo được ứng dụng trong việc hạch toán cũng như phân loại hạch toán đang có trên thị trường. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp đỡ cho những ứng cử viên hay sinh viên có thêm nhiều thông tin hữu ích.