Bảo Hiểm Xã Hội Là Gì? Quyền Và Nghĩa Vụ Khi Tham Gia Bảo Hiểm Xã Hội
Bảo hiểm xã hội đã và đang trở thành một phần quan trọng trong cuộc sống của người dân. Đây không còn là khái niệm quá xa lạ đối với mọi người, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về nó. Vậy bảo hiểm xã hội là gì? Khái niệm có liên quan và những điều cần biết khi tham gia vào bảo hiểm xã hội là như thế nào? Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc này.
Mục lục bài viết
Bảo hiểm xã hội là gì?
Bảo hiểm xã hội là gì?
Hiện nay, các vấn đề liên quan đến bảo hiểm xã hội đã được được quy định trong Luật BHXH năm 2014 và các văn bản hướng dẫn. Tại khoản 1 Điều 3 Luật BHXH năm 2014, bảo hiểm xã hội được định nghĩa như sau:
“Bảo hiểm xã hội là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội”.
Các chế độ về bảo hiểm xã hội đều được nhà nước tổ chức và đảm bảo thực hiện theo đúng quy định về BHXH để cân bằng lợi ích của người sử dụng bảo hiểm.
Phân loại bảo hiểm xã hội
Bảo hiểm xã hội là gì? Sau khi đã trả lời được câu hỏi này, GMS Consulting sẽ giúp bạn tìm hiểu về phân loại của bảo hiểm xã hội hiện nay như sau:
- Bảo hiểm xã hội bắt buộc: Đây là một loại hình bảo hiểm xã hội do Nhà nước tổ chức mà người sử dụng lao động và người lao động có quyền và nghĩa vụ phải tham gia.
- Bảo hiểm xã hội tự nguyện: Đây là loại hình bảo hiểm xã hội thứ hai cũng do Nhà nước tổ chức nhưng người tham gia lựa chọn việc có hoặc không tham gia. Người sử dụng bảo hiểm được chọn mức đóng tiền, phương thức phù hợp với thu nhập…
Bảo hiểm xã hội có vai trò như thế nào?
Sổ bảo hiểm xã hội
Mặc dù các loại bảo hiểm xã hội bắt buộc là phải đóng và sử dụng nhưng không ít người cảm thấy nó không cần sự cần thiết cũng như mức phí khá cao. Điều này dẫn đến nhiều rủi ro không may hay không được trả phí cho những lần gặp tai nạn ngoài ý muốn…Vì thế người lao động và người sử dụng lao động cần phải nắm rõ vai trò của bảo hiểm xã hội trong cuộc sống được thể hiện như sau:
Bảo hiểm xã hội sẽ giúp bảo đảm, bù đắp hay thay thế những khoản thiếu hụt về tài chính cho người lao động và cả gia đình người lao động khi bất ngờ gặp phải những rủi ro không mong muốn trong cuộc sống như ốm đau, tai nạn
Ngoài chức năng bù đắp những thiếu hụt thì bảo hiểm xã hội sẽ góp phần vào việc phân phối thu nhập cho người lao động. Chức năng này được thấy rõ nhất ở việc người sử dụng bảo hiểm san sẻ thu nhập theo thời gian. Có nghĩa là, người mua sẽ đóng bảo hiểm xã hội để dành cho tương lai hưởng trợ cấp khi gặp các vấn về không may hay một số vấn đề khác như thai sản, lương hưu hay thất nghiệp…
Quyền và trách nhiệm của người lao động khi đóng bảo hiểm
Khi tham gia bất cứ loại hình bảo hiểm xã hội nào, người lao động có quyền và trách nhiệm như sau:
Quyền của người lao động
- Được quyền tham gia và hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội theo quy định của Nhà nước.
- Được cấp và tự do quản lý sổ bảo hiểm xã hội.
- Nhận lương hưu và các trợ cấp bảo hiểm xã hội kịp thời và đầy đủ theo một trong những hình thức chi trả sau:
- Người lao động có thể trực tiếp nhận từ cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc một số tổ chức dịch vụ khác đã được ủy quyền bởi cơ quan bảo hiểm xã hội.
- Chi trả trực tiếp qua tài khoản tiền gửi của người sử dụng bảo hiểm mở tại ngân hàng;
- Người sử dụng lao động có thể thay cơ quan nhà nước chi trả khoản này.
- Quyền được hưởng bảo hiểm y tế trong một số trường hợp sau đây:
- Được hưởng bảo hiểm y tế trong thời gian hưởng lương hưu.
- Hưởng trợ cấp thai sản khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi trong thời gian nghỉ việc.
- Hưởng trợ cấp khi bị tai nạn lao động hoặc mắc bệnh nghề nghiệp mỗi tháng khi nghỉ việc.
- Những người lao động mắc bệnh thuộc Danh mục bệnh cần được điều trị dài do Bộ Y tế ban hành đang hưởng trợ cấp ốm đau.
- Được chủ động đi khám về mức độ giảm của khả năng lao động được quy định tại điểm b khoản 1 Điều 45. Được quyền thanh toán phí giám định y khoa nếu đủ điều kiện để hưởng bảo hiểm xã hội.
- Được ủy quyền cho người thân hay bạn bè nhận lương hưu hay trợ cấp của bảo hiểm xã hội.
- Tố cáo, khiếu nại và khởi kiện về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật.
Quyền và trách nhiệm khi tham gia bảo hiểm xã hội
Trách nhiệm của người lao động
- Đóng phí bảo hiểm xã hội theo quy định của Nhà nước.
- Thực hiện đúng theo quy định về việc lập hồ sơ bảo hiểm xã hội.
- Tự chịu tránh nhiệm về việc bảo quản sổ bảo hiểm xã hội.
Qua bài viết, chúng tôi đã cung cấp đến bạn những thông tin hữu ích để giải đáp cho câu hỏi bảo hiểm xã hội là gì. Không chỉ có vậy, những quy định về quyền và trách nhiệm của người sử dụng bảo hiểm cũng được chúng tôi đề cập trong bài viết. Hy vọng sẽ giúp ích được cho bạn để hiểu rõ hơn về bảo hiểm xã hội.
