Các Nguyên Tắc Kế Toán Cơ Bản Mà Kế Toán Viên Cần Nắm Vững
Nhờ có các nguyên tắc kế toán cơ bản mà các doanh nghiệp trở nên thuận tiện hơn trong việc ghi chép và lập báo cáo tài chính cho các nhà quản lý doanh nghiệp. Các kiểm toán viên sẽ dễ dàng hơn trong việc đánh giá chính xác về báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Hãy cùng GMS Consulting tìm hiểu qua bài viết sau nhé.
Thế nào là nguyên tắc kế toán
Nguyên tắc kế toán hiện nay không ngừng thay đổi theo từng giai đoạn phát triển của nền kinh tế. Nguyên tắc kế toán là những quy định được chuẩn hóa thành các chuẩn mực, rồi được quy định bởi các tổ chức, được áp dụng trong những quá trình thực hiện các công việc kế toán cũng như lập báo cáo tài chính. Khi áp dụng các nguyên tắc kế toán, đảm bảo độ tin cậy của các thông tin tài chính.
Giới thiệu các nguyên tắc kế toán cơ bản
Nguyên tắc cơ sở dồn tích
Nguyên tắc cơ sở dồn tích tên tiếng anh là Accruals basis. Đối với nguyên tắc này, nghiệp vụ kinh tế của bất kỳ doanh nghiệp đều phải ghi chép vào sổ sách kế toán là vô cùng quan trọng, được tính vào thời điểm phát sinh, không tính ở thời điểm thực tế thu chi hay tương đương tiền. Các nguyên tắc này liên quan đến số nợ phải trả, doanh thu, chi phí và nguồn vốn, v..v.
Nguyên tắc giá gốc cơ bản
Những tài sản của doanh nghiệp tức là số tiền mà doanh nghiệp chi ra để mua tài sản, cần được ghi nhận theo giá gốc. Giá gốc được tính theo số tiền hay những khoản mà tương đương với chi phí thanh toán trước đó hay là tính hợp lý của tài sản ở thời điểm mà tài sản này được ghi nhận.
Mỗi kế toán trong doanh nghiệp không được điều chỉnh giá gốc của tài sản một cách tùy hứng, trong trường hợp đặc biệt với những quy chuẩn khác trong các điều luật kế toán hay các chuẩn mực kế toán khác.
Tài sản cố định có nguyên giá được tính như sau:
Nguyên giá = Giá mua tài sản được ghi trong hóa đơn + chi phí lắp đặt – chiết khấu giảm (nếu có).
Nguyên tắc hoạt động liên tục
Nguyên tắc hoạt động liên tục là going concern. Nguyên tắc này được tạo ra giả sử trường hợp là doanh nghiệp hoạt động liên tục và trong thời gian tiếp theo vẫn hoạt động liên tục. Nghĩa là doanh nghiệp không bị ngừng hoạt động.
Đối với nguyên tắc này, người làm kế toán không được lập quá các khoản dự phòng và cần đảm bảo chuẩn nguyên tắc. Khoản dự phòng không được cao hơn giá trị tài sản, thu nhập không thấp hơn giá trị của khoản trả và khoản chi. Cụ thể, ghi nhận chi phí của doanh nghiệp cần có bằng chứng về khả năng phát sinh. Và doanh thu cũng cần có bằng chứng về khả năng thu lại lợi ích kinh tế.
Nguyên tắc hoạt động liên tục và nguyên tắc giá gốc có mối liên hệ mật thiết với nhau. Khi doanh nghiệp hoạt động liên tục, chúng ta sẽ tính toán được chi phí, tài sản và thu nhập của doanh nghiệp theo giá gốc mà không phản ánh được giá thị trường.
Nguyên tắc nhất quán
Nguyên tắc nhất quán (Consistency) là nguyên tắc vô cùng quan trọng mà bất kỳ một kế toán viên nào cũng cần phải thấu hiểu. Hãy làm rõ những phương pháp kế toán, chính sách mà bạn đã áp dụng trong kỳ kế toán hiện tại để đi đến sự nhất quán. Khi có sự thay đổi về chính sách hay phương pháp kế toán khi và chỉ khi có những lý do đặc biệt và nên chuyển sang kỳ sau.
Nếu thay đổi chính sách và phương pháp kế toán thì kế toán viên cần giải trình lý do hoặc bổ sung thuyết minh báo cáo.
Mỗi một doanh nghiệp đều cần nguyên tắc nhất quán vì nguyên tắc này đem lại sự ổn định, người làm kế toán hoặc các nhà quản trị có thể so sánh giữa các kỳ kế toán với nhau. Từ đó, có những dự toán và kế hoạch thực hiện tiếp theo.
Nguyên tắc phù hợp (matching concept)
Nguyên tắc kế toán cơ bản này đưa ra nhằm mục đích tạo sự phù hợp trong việc ghi nhận doanh thu, chi phí. Khi ghi nhận doanh thu thì phải có khoản chi phí tương ứng của kỳ trước hoặc là các khoản chi phí có sự liên quan tới doanh thu của kỳ. Các doanh nghiệp sẽ phân tích và tính toán những loại thuế cho doanh nghiệp. Từ đó, tính được thuế thu nhập doanh nghiệp cần phải nộp.
Doanh thu bao gồm các chi phí sau:
- Tạo ra kỳ doanh thu: Chi phí này được phát sinh trong kỳ thực tế, chi phí này có mối tương quan với doanh thu của kỳ đó.
- Chi phí kỳ trước, chi phí phải trả cũng có sự liên quan doanh thu của kỳ đó.
Nguyên tắc thận trọng
Nguyên tắc thận trọng có từ vựng chuyên ngành là Prudence concept), chúng ta cần ước tính những điều kiện không chắc chắn để cân nhắc và đưa ra sự phán đoán. Yêu cầu của nguyên tắc thận trọng trong kế toán là phải có sự chắc chắn trong trường hợp ghi chép về tăng vốn sở hữu kèm theo bằng chứng xác thực. Nếu vốn sở hữu giảm cũng tương tự, những kế toán viên cần có các chứng cứ để chứng minh chắc chắn.
Đối với nguyên tắc thận trọng trong kế toán, mỗi kế toán viên trong các doanh nghiệp cần lập các khoản dự phòng quá lớn, không nên đánh giá cao hơn hay thấp hơn tài sản giá trị cùng các khoản thu. Hãy luôn nhớ doanh thu hay chi phí cũng đều có các bằng chứng chắc chắn có liên quan.
Nguyên tắc trọng yếu
Nguyên tắc trọng yếu dựa vào phương diện định tính và định lượng. Tính trọng yếu của nguyên tắc kế toán này tùy thuộc vào độ lớn, tính chất thông tin, những lỗi trong mỗi một hoàn cảnh. Nếu thông tin bị thiếu hay không đúng thì phân báo cáo tài chính cũng bị sai lệch.
Những người làm kế toán viên hoặc các công ty dịch vụ kế toán cũng cần nắm chắc nguyên tắc trọng yếu nhằm đảm bảo tính chính xác theo quy định của pháp luật. Những doanh nghiệp nhỏ lẻ còn khó khăn trong nguồn lực kế toán cho doanh nghiệp với các công việc như: ghi chép, lập báo cáo, hạch toán … thì bạn cũng có thể tham khảo các phần mềm kế toán để đảm bảo tiết kiệm được chi phí trong thời gian đầu khi đi vào hoạt động.
Nguyên tắc khách quan
Nguyên tắc khách quan giúp cho bộ phận kế toán và quản lý được độc lập một cách khách quan trong trường hợp có các báo cáo tài chính. Nguyên tắc khách quan phải dựa trên các báo cáo tài chính, các tài liệu một cách vững chắc và cần phải khách quan.
Nguyên tắc công khai
Nguyên tắc công khai thể hiện sự rõ ràng trong các báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Công khai đầy đủ các thông tin liên quan đến hoạt động kinh doanh của công ty. Khi nhìn vào các báo cáo, sẽ được trình bày công khai đến tất cả những bộ phận có liên quan.
Trên đây, là các nguyên tắc kế toán cơ bản mà những nhân lực làm trong lĩnh vực kế toán – tài chính cần có. Nếu bạn còn thắc mắc từ các nguyên tắc ở trên, thì có thể liên hệ GMS, chúng tôi sẽ giải đáp giúp bạn nhé.
